Dr. Özlem Albayrak

Çocukluk dönemi, dikkatin en yoğun olduğu, çünkü henüz tüm uyaranların çocuk beyni ve algıları ile tanımlanmaması nedeniyle zihnin korunduğu bir dönemdir. Çocuğun bebekliğinin ilk aylarından itibaren duyusal gelişimi evrimsel bir sırayı takip eder. Önce işitme, daha sonra görme duyusu gelişir ve beyin bu ikisi arasındaki bağlantıyı diğer duyularla birlikte sağlamaya başlar.

Bazı bebekler genetik olarak dışarıdan gelen sinyallere daha fazla duyarlıdır ve duyuların bütünlüğünü sağlamada diğer bebeklere nazaran daha çok zorlanırlar. Anne memesi, huzurlu uyku ritüelleri, rahatlatıcı banyo ve masaj ritüelleri zorlanan bebeği yatıştırır ve duyularını dengelemesini sağlar. Ancak, zor geçen gebelik süreci, annenin lohusalık depresyonu veya annenin huzursuz olması, bu sürecin bebek için daha da zorlaşmasına neden olabilir. Bebek büyüdükçe, duyu ve kas koordinasyonu geliştikçe bu zorlanma azalabilir. Bazen de aksine daha fazla ilerleyebilir. Bu süreçte gelişen beyin hücrelerinin , dikkatin sağlanması ve dürtülerle ilgili kontrolü sağlayabilmek için ürettikleri maddeler ve hormonlar, düzensiz olarak salınabilir ve eğer küçük yaşta saptanmaz ise, salınım daha da bozularak ilerleyebilir.

Yukarıda anlattığım gibi, genetik yatkınlık ile başlayan ve sonrasında çevresel faktörlerin de eklenmesi ile devam eden bu süreç, dikkat eksikliği ve hiperaktivite sendromu olarak karşımıza çıkabilir. Bu nedenle çocukların gelişimindeki, nöroafektif yani duyusal ve duygusal tüm süreçler iyi takip edilmeli ve gerek ebeveynlerin yönlendirilmesi, gerekse çocuğa uygulanacak olan psikoterapi metodları ile duyusal ve duygusal gelişimi desteklenmelidir.

Her hastalıkta olduğu gibi, erken teşhis ve erken müdahale elbette önemlidir. Ancak burada daha önemli bir nokta vardı. 0-7 yaş arasında çocukların beyinleri hızla geliştiği ve şekil aldığı için, bu yaşlarda başlanan doğru müdahalelerle, gerek dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtileri, gerekse otistik belirtiler açısından tedavide çok önemli avantajlar sağlanır.